Najwcześniejsze zaczątki płuc wykryto u pewnych ryb kopalnych, u których wykształciły się one w postaci wyrostka w przedniej części przewodu pokarmowego. U tych ryb, z których ostatecznie powstały kręgowce lądowe, z wyrostka tego rozwinęły się płuca, u innych zaś przekształcił się on w pęcherz pławny ułatwiający pływanie, jakkolwiek może on służyć również jako narząd oddechowy. Pęcherz pławny jest zwykle pojedynczy, niemniej zdarzają się pęcherze parzyste o rozmaitych kształtach i rozmiarach. U niektórych ryb pęcherz pławny stracił połączenie z przewodem pokarmowym. W przedniej części pęcherza znajduje się grupa komórek mających, nie spotykaną w ogóle u innych zwierząt, zdolność do wydzielania tlenu z krwi do tegoż pęcherza. Inna grupa komórek w tylnej części pęcherza usuwa tlen z powrotem do krwi. Dzięki takiemu przepompowywaniu tlenu ryby mogą utrzymywać się na pewnej głębokości bez udziału mięśni. Wiele ryb ma zespół kości łączących pęcherz z błędnikiem, działającym przypuszczalnie jako głębokościomierz. Pęcherz pławny może również służyć jako narząd do wydawania dźwięków. Takie ryby, jak Lophiuspiscatorius (żabnica) i Peristedion, mogą wydawać głos dzięki skurczom mięśni pęcherza, co powoduje jego wibrację.
Leave a reply