Monthly Archives Sierpień 2015

Wydolnosc nerek

Oceniając stopień wydolności nerek można się posługiwać również i innymi wskaźnikami, jak np. poziomem w surowicy krwi mocznika, azotu niebiałkowego, kwasu moczowego, związków fenolowych, fosforanów i siarczanów. Wszystkie one ustępują jednak kreatyninemii, gdyż w znacznym stopniu zależą od rodzaju diety spożywanej przez badanego oraz od stopnia katabolizmu ustrojowego. Zaniżone w stosunku do wielkości GFR poziomy kreatyniny występują również w zespołach nerczycowych, marskości wątroby, niewydolności nerek oraz po ich przeszczepieniu — a więc w stanach, w których dochodzi do cewkowego wydzielania tego chromogenu lub do jego degradacji w jelitach...

czytaj dalej

ryby

Ryby dwudyszne są blisko spokrewnione z formami, które dały początek kręgowcom lądowym. Niektóre z nich żyją obecnie u źródeł Nilu i Amazonki oraz w niektórych rzekach Australii. Ryby te żyją w wodach, które okresowo wysychają i okres suszy muszą przetrwać w mule w łożyskach rzeki oddychając za pomocą pęcherza pławnego. Są one jednak również wyposażone w skrzela, z których korzystają żyjąc w wodzie. Pęcherz pławny tych ryb jest prostym workiem, u niektórych gatunków parzystym. W przeciwieństwie do innych ryb mają one tętnice płucne. (Płuca najprymitywniejszych płazów ogoniastych Necturus są dwoma długimi, prostymi workami oplecionymi z zewnątrz siecią naczyń włosowatych. Płuca żab i ropuch mają już fałdy znacznie zwiększające powierzchnię oddechową...

czytaj dalej

trawienie

Trawienie może być wewnątrzkomórkowe — gdy drobiny pokarmu są wchłaniane w drodze fagocytozy do wnętrza komórki i enzymy trawienne rozkładają je wewnątrz komórki, lub pozakomórkowe – gdy komórki wytwarzające enzymy wydzielają je do jakiejś jamy, np. do jelita, gdzie następuje hydrolityczny rozkład pokarmu. Pierwotniaki, gąbki i parzydełkowce pobierają pokarm do znajdujących się w komórkach wodniczek trawiennych, gdzie odbywa się trawienie. W procesie ewolucji zwierzęta bardziej złożone rozwinęły specjalny układ pobierania i trawienia pokarmu. Produkty trawienia są rozprowadzane za pomocą układu krążenia do komórek i tam zużytkowane. Przewód pokarmowy człowieka jest w zasadzie długą rurą, złożoną z szeregu części, w których zachodzą kolejno: pobieranie pokarmu, trawienie, wchłanianie...

czytaj dalej

przelyk

Przełyk jest umięśnioną rurą prowadzącą wprost z gardzieli do żołądka biegnie on pomiędzy płucami i poza sercem, przechodzi przez przeponę i dochodzi wreszcie do żołądka. Skurcze mięśni przełyku oraz obecność w jego górnej części kęsa pokarmu wywołują pojedynczą, silną, rytmiczną falę skurczu, zwaną perystaltyczną, która przesuwa kęs pokarmowy do żołądka. Fala perystaltyczną jest zawsze poprzedzana rozkurczeni mięśni, przez co następuje miejscowe rozszerzenie przełyku, by mógł się tam zmies’cić przełykany kęs. Podobne fale perystaltyczne przebiegają wzdłuż całego przewodu pokarmowego przesuwając jego zawartość. Fala perystaltyczną przełyku przesuwająca pokarm stały z przełyku do żołądka, biegnie około 6 sekund...

czytaj dalej

Wyciek z ucha

Przy wycieku z ucha należy po dokładnym oczyszczeniu przewodu słuchowego zewnętrznego upewnić się za pomocą badania otoskopowego, czy nie ma uszkodzenia błony bębenkowej. Jeśli błona jest nietknięta, wyciek pochodzi z przewodu słuchowego. Wyciek z ucha środkowego jest ropny, niecuchnący i zawiera domieszkę śluzu. Wyciek cuchnący, utrzymujący się po wielokrotnym czyszczeniu jest charakterystyczny dla perlaka. Ubytek w części wiotkiej błony bębenkowej bywa bowiem łatwo przeoczany. Przy ostrym zapaleniu ucha środkowego wyciek trwa zwykle 3—10 dni. Jeżeli utrzymuje się ponad 3 tygodnie albo po zniknięciu znowu powraca, dowodzi to zapalenia wyrostka sutkowatego. Tętniący, kłujący, odczuwany w głębi ucha ból jest wyrazem ostrego stanu zapalnego. Bóle świdrujące są typowe dla półpaśca...

czytaj dalej

gruczoly slinowe

Gruczoły te ułatwiają przechodzenie pokarmu przez gardziel i zapoczątkowują trawienie funkcje te spełniają za pomocą dwóch rodzajów śliny wydzielanej przez trzy pary gruczołów. Pierwszy typ wydzieliny ma charakter wodnisty i służy do zwilżania i rozpuszczania suchego pokarmu pozostałe typy zawierają śluzowaty mukoproteid umożliwiający cząstkom pokarmu zlepianie się w kęs oraz zwilżający ten kęs i smarujący nabłonek przełyku w celu łatwiejszego przełknięcia pokarmu. Ślina zabezpiecza również nabłonek wyścielający jamę ustną przed wyschnięciem, oczyszcza ją i ułatwia mowę przez zwilżanie języka, tak że nie przykleja się on do podniebienia. Trzy pary ślinianek wytwarzają około 1,5 litra śliny dziennie...

czytaj dalej

rodopsyna

Pręciki siatkówki oka zawierają substancję zwaną rodopsyną (purpura wzrokowa), w której skład wchodzą retinen (pochodna witamina A) i białko — opsyna. Pod wpływem światła następuje rozkład rodopsyny na retinen i opsynę oraz podrażnienie receptorów siatkówki, które wysyłają impulsy do mózgu, co daje wrażenie świetlne. Normalna purpura wzrokowa jest szybko odbudowana, ale w przypadku niedoboru witaminy A resynteza rodopsyny jest opóźniona, co wywołuje kurzą ślepotę. Tak duży niedobór witaminy A, który wywołałby kseroftalmię, jest w USA zjawiskiem dość rzadkim na niektórych jednak obszarach kuli ziemskiej kurza ślepota występuje dość często. W czasie n wojny światowej piloci biorący udział w nocnych lotach otrzymywali racje żywnościowe obfitujące w witaminę A...

czytaj dalej

Zadanie lekarza

Do zadań lekarza należy przede wszystkim zapewnienie prawidłowej drożności dróg oddechowych przez ułatwienie odkrztuszania i ewentualne zwalczanie skurczów oskrzeli. Stosowanie na błony śluzowe nosa lelków a-mimetycznych kurczących naczynia (antazolina, ksylometazolima, itp.) ma co najmniej -wątpliwą wartość. Co prawda leki te, powodując przejściowo niedokrwienie błony śluzowej nosa, zmniejszają wydzielanie, jednak jest to działanie krótkotrwałe i po jego ustąpieniu następuje nasilenie wydzielania, a zbyt częste i długotrwałe używanie leku prowadzi do uszkodzenia nabłonka. Pewna część podanego leku a-mimetycznego wchłania się, czemu sprzyja istniejące przekrwienie...

czytaj dalej

pecherzyki plucne

Pęcherzyki płucne są wzmocnione za pomocą elastycznych łącznotkankowych włókien, dzięki czemu płuca są elastyczne. Sprężystość płuc jest bardzo duża, po wyjęciu ich ze zwierzęcia można przez tchawicę nadmuchać płuca jak balon. Jeżeli zmniejszymy ciśnienie, płuca ściągną się i wycisną z siebie powietrze. Do gładkich mięśni oskrzeli i oskrzelików dochodzą odgałęzienia zarówno nerwów ruchowych, jak i czuciowych. Płuca i jama opłucnej, w której płuca spoczywają, pokryte są cienką, nabłonkową osłoną, zwaną opłucną. Wilgotna powierzchnia opłucnej ułatwia ruch płuc w czasie oddechu nie pozwalając na tarcie ścian. Ciśnienie w jamie opłucnej (przestrzeń pomiędzy opłucną płucną, a opłucną ścienną) jest na ogół niższe od ciśnienia atmosferycznego...

czytaj dalej

kwasy zolciowe

Organizm prowadzi oszczędną gospodarkę kwasami żółciowymi w końcowych częściach jelita następuje ich wchłanianie i odprowadzanie z powrotem do wątroby. Inny składnik żółci, cholesterol, jest bardzo słabo rozpuszczalny w wodzie. Przy nadmiernym odpływie wody z woreczka, stężenie cholesterolu w woreczku żółciowym podnosi się, wskutek czego wytrąca się on w postaci drobnych ziarenek, zwanych kamieniami żółciowymi, które zatykają często przewód żółciowy. Kolor żółci zależy od obecności w niej barwników – zielonego, żółtego, czerwonego lub pomarańczowego, różnych u rozmaitych gatunków zwierząt. Barwniki te są produktami degradacji hemoglobiny wydalanymi z wątroby...

czytaj dalej

sole mineralne

Znamy około 15 pierwiastków niezbędnych w pożywieniu w postaci soli, przy czym kilka z nich jest potrzebnych w ilościach śladowych. Dzienne zapotrzebowanie na niektóre sole lub ich składniki przedstawia się następująco: chlorek sodowy —2—10 g, potas—l—2 g, magnez —0,3 g, fosfor—1,5 g, wapń — 0,8 g (w czasie wzrostu lub ciąży więcej), żelazo — 0,012 g, miedź-0,001 g, mangan-0,0003 g, jod-0,00003 g. Organizm traci dziennie 30 g soli mineralnych wydalając je z moczem, potem i kałem ilość ta musi być zrównoważona przez pobranie odpowiedniej ilości soli wraz z pokarmem. Pokarm pozbawiony całkowicie soli mineralnych może szybciej spowodować szkodliwe następstwa niż całkowity brak pokarmu...

czytaj dalej

dwutlenek wegla

Komórki w stanie spoczynku wytwarzają około 200 cm CO2 w ciągu l minuty. Jeżeli by CO, rozpuszczał się po prostu w osoczu (czyli około 4,3 cm3 CO2 na dm3), krew musiałaby krążyć z szybkością 47 dm /min, a nie 4 do 5 dm”. Taka ilość dwutlenku węgła obniżyłaby pH krwi do 4,5, komórki zaś są zdolne do życia jedynie w wąskim zakresie pH słabo zasadowego (pH 7,2 do 7,6). Niezwykłe właściwości hemoglobiny umożliwiają przenoszenie 50 cm3 CO2 w jednym dm3 krwi z tkanek do pęcherzyków płucnych, przy czym pH krwi tętniczej i żylnej różni się zaledwie o kilka setnych...

czytaj dalej